Mặt Trời mọc (
Hán-Việt: nhật thăng, nhật xuất) là khoảnh khắc mà người quan sát thấy rìa phía trên của
Mặt Trời xuất hiện phía trên
đường chân trời phía đông. Mặt Trời mọc không nên nhầm lẫn với
rạng đông hay
bình minh (
Hán-Việt: phất/phá hiểu, lê minh), là các thời điểm và khoảng thời gian (theo các định nghĩa khác nhau) mà bầu trời bắt đầu sáng dần ra, nói chung là trước khi Mặt Trời xuất hiện, thời điểm đánh dấu sự kết thúc
tranh tối tranh sáng. Do sự
khúc xạ trong
khí quyển làm cho Mặt Trời được nhìn thấy trong khi nó thực tế vẫn còn ở phía dưới đường chân trời một chút nên cả Mặt Trời mọc lẫn
Mặt Trời lặn chỉ là các
ảo giác quang học. Mặt Trời cũng thể hiện ảo giác quang học vào thời điểm Mặt Trời mọc tương tự như
ảo giác Mặt Trăng nghĩa là chúng trông dường như có kích thước lớn hơn khi ở gần đường chân trời so với khi chúng ở trên cao, gần về phía đỉnh đầu.Chuyển động biểu kiến về phía tây của Mặt Trời xung quanh
Trái Đất sau khi mọc từ phía đường chân trời là do chuyển động tự quay của Trái Đất về phía đông, một chuyển động ngược chiều kim đồng hồ khi nhìn từ phía trên cực Bắc của Trái Đất. Ảo giác này cũng làm cho phần lớn các nền văn hóa đều có các truyền thuyết và tôn giáo được xây dựng theo
mô hình địa tâm. Cùng một
hiệu ứng này cũng có thể thấy với các
vệ tinh cận
cực.Mặt Trời mọc và Mặt Trời lặn được tính theo phần rìa phía trên của Mặt Trời chứ không phải tâm của nó vì thế điều này làm tăng một chút khoảng thời gian "
ban ngày" tương đối so với "
ban đêm". Tuy nhiên,
phương trình Mặt Trời mọc lại dựa theo tâm của
Mặt Trời.